Dymorfizm płciowy, czyli zróżnicowanie budowy zewnętrznej samic i samców jest wśród motyli dość powszechne. |
Samice motyli osiągają zazwyczaj większe rozmiary niż samce, od których odróżniają się również mniej atrakcyjną barwą skrzydeł lub odmiennym rysunkiem. Wyraźny dymorfizm płciowy występuje u większości modraszków. Lśniące, niebieskie samce pospolitego w Polsce modraszka ikara (Polyommatus icarus) w niczym nie przypominają niepozornie ubarwionych samic.
Wyraźne różnice w wyglądzie poszczególnych płci występują również wśród bielinków m.in. bielinka bytomkowca, bielinka rzepnika i bielinka kapustnika, latolistka cytrynka, zorzynka rzeżuchowca, szlaczkonia sylwetnika i szafrańca, a także u części rusałek np. mieniaków i skalników.
Dymorfizm płciowy występuje również wśród motyli nocnych (zobacz też: Podział motyli) np. u większości barczatek, pawic, części niedźwiedziówek i brudnic.
Różnice w budowie samców i samic wskazuje już sama nazwa brudnicy nieparki (Lymantria dispar), obie płcie tego motyla wyglądają bowiem jak dwa odmienne gatunki. Samice są o wiele większe od samców, a ich skrzydła są białe z delikatnym brązowawym wzorem ochronnym. Skrzydła samców są z kolei koloru brązowego. Obie płcie mają również odmienne czułki. Samice cienkie, nitkowate, samce – grzebieniaste.
Skrajnym przykładem dymorfizmu płciowego są różnice jakie występują w morfologii (czyli budowie zewnętrznej) niektórych miernikowców. Samice części gatunków np. piędzika przedzimka (Operophtera brumata) w ogóle nie posiadają zdolnych do lotu skrzydeł (zobacz też: Motyl, który lata w lutym), lecz tylko krótkie „wyrostki”.
Dymorfizm płciowy na przykładzie zorzynka rzeżuchowca, szlaczkonia szafrańca.