Jak motyle spędzają zimę

Zima jest okresem szczególnie trudnym dla zwierząt zmiennocieplnych jakimi są motyle.
Z tego powodu część gatunków motyli odbywa długie wędrówki. (zobacz też: Wędrówki motyli). Pozostałe w okresie zimy przechodzą w stan diapauzy. Pod wpływem hormonów ciało owada wyhamowuje procesy metaboliczne, a w hemolimfie czyli krwi owadów pojawia się glicerol, który zapobiega jej zamarzaniu. W naszych warunkach klimatycznych przejście w stan diapauzy wywołuje skracająca się długość dnia.

Motyle, a także inne owady przystosowały się do panujących u nas warunków klimatycznych, w tym do okresu zimy. Wiele z nich bez czasowego przejścia stanu diapauzy nie jest w stanie prawidłowo dokończyć swojego rozwóju. Sprawia to sporo kłopotów szczególnie podczas hodowli wrażliwych na zmienne warunki otoczenia gąsienic (zobacz też: Obserwacja i hodowla motyli). Czasami niezbędne jest przechłodzenie poszczególnych form rozwojowych np. w lodówce. Rozwój kilku gatunków możemy przyspieszyć w sztuczny sposób np. umieszczając poczwarki po pierwszych zimowych mrozach w ogrzewanym pomieszczeniu. Należy przy tym pamiętać, że motyli takich nie będziemy mogli wówczas wypuścić.

Motyle spędzają zimę w postaci jaja, gąsienicy, poczwarki bądź osobnika doskonałego (zobacz też: Jak zimują cytrynki i pawiki).

W przypadku niepylaka apollo zimują całkowicie wykształcone, ale w dalszym ciągu zamknięte w osłonkach jajowych młode gąsieniczki (zobacz też: Niepylak apollo – biologia).

Wiele gatunków np. barczatka sosnówka będąca jednym z poważniejszych szkodników upraw leśnych  zimuje w formie gąsienicy (zobacz też: Znaczenie motyli dla człowieka oraz Motyle - szkodniki).  Włochate gąsienice tego motyla spędzają zimę zagrzebane się w ściółce pod sosnami.