Znaczenie motyli dla człowieka

Ludzie, w znacznym stopniu, zmienili otaczający świat. Naturalne, samoregulujące się biocenozy, zostały prawie zupełnie zastąpione przez leśne i rolne monokultur.Nie bez wpływu na lokalne populacje owadów.  Wiele organizmów, w tym również motyli, zaczęło korzystać z bogatej bazy pokarmowej. Ponieważ monokultury są bardzo uproszczonymi ekosystemami, w których często brakuje naturalnych mechanizmów regulacji liczebności wiele gatunków staje się groźnymi szkodnikami. Jednak wśród motyli, oprócz szeregu gatunków szkodliwych, największą grupę stanowią gatunki, które nie maja wpływu na gospodarkę człowieka, sporo jest również gatunków pożytecznych. Dlatego min. organizmy te cieszą się powszechną sympatią.

Motyle „pożyteczne”

Większość postaci dorosłych motyli odżywia się nektarem kwiatów, przy okazji je zapylając. Ich rola w zapylaniu kwiatów nie jest jednak tak istotna jak pszczół czy trzmieli. Wiele gatunków roślin, wyspecjalizowało się w wytwarzaniu kwiatów dostosowanych do zapylenia właśnie przez motyle. (np. kielisznik, wiesiołek lepnica, wiciokrzew, podkolan).

Komu zawdzięczamy jedwab?

Najbardziej znanym produktem wytwarzanym przez motyle, który doprowadzili do rozwoju wielkich cywilizacji Azji jest jedwab. Jedwab jest włóknem białkowym wytwarzanym przez gąsienice jedwabnika morwowego (Bombyx mori), w celu ochrony poczwarki. Wewnątrz kokonu zachodzi przeobrażenie zupełne owada. Włókna jedwabiu do produkcji materiałów tekstylnych jako pierwsi zaczęli wykorzystywać Chińczycy 2700 lat p. n. e. Przez blisko dwa tysiące lat sekret produkcji jedwabiu był okryty pilnie strzeżoną tajemnicą. Chiny w owych czasach były jedynym producentem cennego włókna, eksportując je na teren Europy i Bliskiego Wschodu tzw. jedwabnym szlakiem. Wraz z upływem wieków produkcja jedwabiu stawała się  coraz bardziej powszechna. W XVII w. jedwab produkowany był na trenie całej Europy.

Technologia produkcji jedwabiu polega na hodowli gąsienic jedwabnika morwowego, który karmiony jest w tym czasie liśćmi morwy białej (Morus alba). Hodowla odbywa się wiosną i trwa dwa miesiące. W tym czasie gąsienice po przejściu czwartego linienia zaczynają budować kokony. Gotowe oprzędy wrzucane są następnie do wrzącej wody, a następnie odwija się z nich włókna (zobacz też: motyle - szkodniki).

Dla zainteresowanych:

W połowie XIX wieku, odkryty został madagaskarski storczyk o kwiatach zaopatrzonych w długą, kilkunastocentymetrową ostrogę na dnie której znajdował się nektar. Ten osobliwy kwiat został zaprezentowany Karolowi Darwinowi. Uczony przewidział istnienie motyla z odpowiednio długą ssawka, który byłby w stanie zapylić taką roślinę. Wymyślony przez Darwina gatunek został odkryty dopiero na początku XX wieku. Motyl ten należy do rodziny zawisaków, nosi nazwę Xanthopan morgani predicta. (predicta znaczy przewidziany), posiada też długą na około 20 cm ssawkę.