min
minmin

Niepylak apollo występowanie na świecie

min

12 lutego 2012

Niepylak apollo występuje na obszarach górskich Europy i Azji Centralnej. Jednak liczba zajmowanych przez niego stanowisk wciąż maleje. Najnowsze badania wskazują, że owad ten należy do najszybciej wymierających gatunków motyli na naszym kontynencie.

Występowanie na świecie

Niepylak apollo jest zaliczany do gatunków związanych z chłodnymi, otwartymi obszarami Europy i części Azji. Jego zasięg określa się jako subalpejski i subborealny. Gatunek ten obecnie zamieszkuje góry oraz wyżyny Europy Środkowej i Południowej. Spotkać go można w pasmach górskich Hiszpanii, Włoch, a także w Górach Dynarskich, Alpach i Karpatach. Na północy Europy preferuje zaś obszary nizinne Szwecji, Norwegii, Finlandii, a także Północy Rosji. Motyl spotykany jest również w Azji gdzie występuje od Bajkału, Ałtaju i Mongolii na wschodzie, przez Syberię, Turkiestan, Ural, Kaukaz i Góry Armenii na zachodzie. Zasięg występowania jest silnie porozrywany i ma charakter wyspowy, co związane jest z preferencjami siedliskowymi niepylaka.

 

Alpy w Szwajcarii - jedno z miejsc występowania niepylaka apollo


Preferencje siedliskowe niepylaka apollo, jego biologia, a także przystosowanie do specyficznych warunków klimatycznych pozwalają zakwalifikować ten gatunek do grupy zwierząt związanych z obszarami tundry. Przypuszcza się, że apollo „przywędrował” do Europy wraz z kolejnymi zlodowaceniami z zachodu Azji. Według tej hipotezy istniejący już w pliocenie, przedstawiciele rodzaju Parnasiuss stopniowo rozprzestrzeniali się po całej Palearktyce. Ojczyzną niepylaków był zapewne obszar pomiędzy Mongolią, a Tybetem. Ekspansja gatunku następowała wraz z nastającymi ochłodzeniami klimatu. Ochłodzeniom klimatu towarzyszy ich osuszanie. Skutkiem czego powierzchnia lasów ulegała redukcji, a w ich miejscu pojawiała się roślinność trawiasta.
Najprawdopodobniej, na obszarze dzisiejszej Polski motyl ten osiedlał się kilkakrotnie. Wraz z ustępowaniem lądolodów pojawiły się dogodne warunki dla rozwoju niepylaków, które mogły wówczas zasiedlać większą część kraju. Wraz ze stopniowym ocieplaniem się klimatu, środowiska stepowo – tundrowe były zastępowane lasami iglastymi. Wobec tych zmian areał zajmowany przez niepylaki uległ porozrywaniu i ograniczeniu. Izolacja poszczególnych populacji skutkowała powstawaniem wielu ras i podgatunków. Procesowi temu sprzyjały niewielkie zdolności migracyjne niepylaków apollo, a także podatność na tworzenie lokalnych form nawet przy niewielkim tylko zróżnicowaniu warunków środowiskowych.
Opisanych zostało kilkaset różnych form niepylaka, z których ponad 100 zakwalifikowano jako podgatunki. Niestety wiele z nich wyginęło, a dowodowe okazy znaleźć można jedynie w starych zbiorach muzealnych. Na terenie Polski obecnie występują dwa podgatunki niepylaka apollo, choć w przeszłości występowało ich co najmniej siedem (zobacz: Niepylak apollo w Polsce).

Dla zainteresowanych:

Wbrew rozpowszechnionemu poglądowi niepylak apollo nie jest gatunkiem górskim. Na całym zasięgu swojego występowania, motyl ten spotykany był zarówno w górach jak i na nizinach. Współcześnie, ze względów klimatycznych, oraz a powodu zanikania odpowiednich siedlisk, apollo występuje głównie na obszarach górskich. Ta tendencja jest szczególnie widoczna w południowej części zasięgu gatunku. Z kolei w klimacie chłodnym, na północy Europy, niepylak znajduje dogodne warunki rozwoju głównie na nizinach. Stąd klasyfikuje się go jako gatunek tundrowy.
Przystosowanie do zimnego klimatu niepylaka apollo przejawia się m. in. w jego cyklu rozwojowym. Młode gąsienice rozwijają się początkowo wewnątrz jaj. W osłonkach przechodzą okres diapauzy zimowej. Podczas letargu mogą one wytrzymać nawet trzydziestostopniowe mrozy. Wykluwają się wczesna wiosną. Cały cykl przeobrażenia przebiega bardzo szybko. Wraz z początkiem lata pojawiają się postacie dorosłe. Aktywność osobników w dużej mierze uzależniona jest od warunków pogodowych. Zarówno gąsienice jak i postacie dorosłe preferują duże nasłonecznienie, zaś wszelkie anomalie pogodowe mogą w znacznym stopniu zredukować liczebność populacji (zobacz: Cykl życiowy niepylaka apollo).

minmin
FOTOGALERIE
http://eko.org.pl motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=6&kat=20&art=18 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=3&kat=13&art=6 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=23 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=4&kat=17&art=16 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15
ZAPISZ SIĘ DO NASZEGO NEWSLETTERA
e-mail: