min

minminminmin

Mechanizm obronny rozchodników

min

Uszkodzone przez gąsienice niepylaka apollo rozchodniki, wytwarzają substancję, która powoduje że rośliny te stają się niejadalne. Mechanizm ten zapobiega całkowitemu zniszczeniu roślin, zmuszając tym samym gąsienice niepylaka do migracji (zobacz: wędrówki motyli).

minmin

Rośliny żywicielskie

min

12 lutego 2012

Niepylak apollo (Parnassius apollo) jest gatunkiem oligofagicznym (żywi się tylko kilkoma gatunkami roślin). Jego gąsienice żywią się głównie rozchodnikami, sporadycznie zaś blisko spokrewnionymi z nimi rojnikami.

Gąsienice pienińskiego podgatunku Parnassius apollo frankenbergeri (Slaby, 1952) żerują prawie wyłącznie na rozchodnikiem wielkim (Sedum maximum L.), w wyjatkowych wypadkach uzupełniają dietę liśćmi rojnika pospolitego (Sempervivum soboliferum Sims.) oraz rozchodnika białego (Sedum album L. ), który w Polskiej florze jest gatunkiem obcym tzw. kenofitem (zobacz: Ochrona czynna niepylaka apollo w Pieninach).
Rośliną pokarmową występującego w polskiej części Tatr Zachodnich podgatunku Parnasiuss apollo niesiołowskii (Glassl, 1993), jest z kolei rozchodnik karpacki (Sedum fabaria Koch) (zobacz: Niepylak apollo w Tatrach).

Rozchodnik wielki Sedum maximum (L.) Hoffm, (= S. telephium ssp. maximum L. Krocker – Fl. Europ.) – roślina z rodziny gruboszowatych (Crassulaceae) o wzniesionych, mięsistych łodygach, odrastających co roku na wysokość od 30 do 80 cm. Rozchodnik wielki jest  hemikryptofitom, to znaczy, że pędy wyrastają z pączków znajdujących tuż nad powierzchni ziemi lub tuż pod nią. Liście mają kolor szarozielony lub czerwonawy, ich brzegi są nierówno ząbkowane. Siedzące, podłużnie jajowate blaszki liściowe osadzone są po trzy w okółkach lub naprzeciwlegle. W ich wnętrzu, a także w łodygach magazynowana jest woda (roślina należy do sukulentów) .
Rośliny kwitną od sierpnia do września. Promieniste, 5-krotne, zebrane w baldachy kwiaty są koloru zielonożółtego, białego lub różowego. Owocem rozchodników są wielonasienne torebki (mieszki).
Roślina spotykana jest na terenie całej Polski, w dogodnych warunkach tworzy rozległe łany. Rozchodniki preferują suche, nasłonecznione stanowiska o podłożu kamienistym, piaszczystym np. południowe zbocza górskie, piarżyska, kamieniołomy (zobacz: Środowisko preferowane przez niepylaka apollo).
Rozchodnik wielki jest stosowany do nasadzeń w ogrodach skalnych. Znalazł również zastosowanie w medycynie ludowej jako środek wspomagający leczenie reumatyzmu. Rozchodnik jest rośliną żywicielską gąsienic motyli: niepylaka apollo i modraszka oriona.
 

 
Kwiatostan rozchodnika wielkiego w powiększeniu  


Rozchodnik karpacki (Sedum telephium L. ssp. fabaria (Koch) Kirschl. (= S. fabaria C = S. carpaticum) – roślina z rodziny gruboszowatych (Crassulaceae), obecnie zakwalifikowana jak podgatunek Sedum telephium. Występuje w górach zachodniej i środkowej Europy. W Polsce często spotykany w Karpatach od regla dolnego do piętra alpejskiego. Zimują podziemne części rośliny tzw. geofit).

Pędy wzniesione, mięsiste, osiągają wysokość od 25 do 50 cm. Na łodygach znajdują się osadzone skrętolegle, szeroko -lancetowate, mięsiste, odległo ząbkowane liście. W liściach i łodygach magazynowana jest woda (roślina należy do sukulentów), co umożliwia jej zasiedlanie suchych i przepuszczalnych stanowisk takich jak piarżyska, nasłonecznione zbocza skalne, osuwiska kamieni. Rozchodnik karpacki występuje zarówno w zacienionych jak również nasłonecznionych stanowiskach. Miejscami tworzy rozległe łany. Bylina kwitnie od lipca do września Różowopurpurowe kwiaty zebrane są w duże, zwarte nibybaldachy o średnicy 15-20 cm. Owocem są wielonasienne torebki (mieszki). Rozchodnik jest rośliną żywicielską gąsienic motyli: niepylaka apollo i modraszka oriona. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych oraz do ogrodów naturalistycznych (zobacz: Ogród przyjazny motylom oraz Związek niepylaka z rośliną żywicielską)

 

FOTOGALERIE
http://eko.org.pl motyle.php?dzial=6&kat=20&art=18 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=4&kat=16&art=14 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=4&kat=17&art=16 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=5&kat=18&art=12 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=3&kat=14&art=7 motyle.php?dzial=3&kat=13&art=6 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20 motyle.php?dzial=2&kat=22&art=5 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=15 motyle.php?dzial=2&kat=9&art=23 motyle.php?dzial=2&kat=12&art=4 motyle.php?dzial=2&kat=10&art=3 motyle.php?dzial=6&kat=19&art=20
ZAPISZ SIĘ DO NASZEGO NEWSLETTERA
e-mail: